Κώστας Τζαβάρας:Η υπάρχουσα δομή στη λειτουργία της ελληνικής Δικαιοσύνης δεν υπηρετεί την ανεξαρτησία, αλλά την αυτονομία της

Τρίτη, 15 Ιουλίου 2014

Σε συνέντευξη που παραχώρησε ο πρώην υπουργός Πολιτισμού, κ. Κώστας Τζαβάρας στο «Παρασκήνιο» και την Έλλη Τριανταφύλλου, εκφράζει την άποψη , ότι η διαπλοκή είναι δύσκολο να νικηθεί από αρχηγικά κόμματα, χωρίς εσωκομματικές δημοκρατικές διαδικασίες και χωρίς νομοθετημένη οριοθέτηση της λειτουργίας τους απέναντι στην κυβέρνηση και στους άλλους πολιτειακούς θεσμούς

Παράλληλα ο κ. Τζαβάρας εκτιμά , ότι οι τελευταίες δικαστικές αποφάσεις για τους μισθούς υψηλόμισθων κρατικών λειτουργών απειλούν με ματαίωση τη δημοσιονομική ανασυγκρότηση της χώρας και προεξοφλεί ότι ανάλογες αποφάσεις είναι αναπόφευκτο να εκδοθούν στο μέλλον για τους πανεπιστημιακούς, τους γιατρούς του ΕΣΥ, τους διπλωμάτες κ.ά.

Ο κ. Τζαβάρας θεωρεί ότι η υπάρχουσα δομή στη λειτουργία της ελληνικής Δικαιοσύνης δεν υπηρετεί την ανεξαρτησία, αλλά την αυτονομία τής δικαστικής εξουσίας και καλλιεργεί μια συντεχνιακή κουλτούρα δημοσιοϋπαλληλικού περιεχομένου που δεν συμβιβάζεται με τις αρχές του κράτους δικαίου και με τις αξίες της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Και σημειώνει ότι απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση για ώριμες και ριζικές μεταρρυθμίσεις στον χώρο της Δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα :

Ερώτηση                                                                                                                                                        Πώς κρίνετε τις τελευταίες δικαστικές εξελίξεις σε σχέση με το μισθολόγιο του Δημοσίου;

Οι πρόσφατες αποφάσεις του μισθοδικείου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις οποίες ουσιαστικά καθορίζονται οι μισθοί, αλλάζουν τα πολιτικά δεδομένα επί των οποίων στηρίχθηκε η δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας.

Ανατρέπονται, δηλαδή, με δικαστικές αποφάσεις οι κυβερνητικές δημοσιονομικές επιλογές που είχαν γίνει με σκοπό την έξοδο από την κρίση. Προφανώς, πρόκειται για μία «οικειοποίηση» αρμοδιότητας που, κατά το Σύνταγμα, ανήκει στην κυβέρνηση και όχι στα δικαστήρια.

Δυστυχώς, στις δύσκολες αυτές ώρες, η Δικαιοσύνη φαίνεται να ασκεί έργα που προσιδιάζουν στην κυβέρνηση και όχι στην απονομή του δικαίου. Πώς είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι συμβιβάζεται με τα έργα της Δικαιοσύνης μια πρωτοφανής σε μέγεθος αναδιανομή εισοδήματος που επιχειρείται με τις αποφάσεις αυτές, μέσω της οποίας μεταφέρονται πόροι από όλη την κοινωνία προς κατηγορίες υπαλλήλων του κράτους που, παρά τους ισχύοντες περιορισμούς, εξακολουθούν να βρίσκονται πολύ ψηλά στην κλίμακα των εισοδημάτων;

Ενώ επιβάλλεται σήμερα περισσότερο από ποτέ μεγαλύτερη ευαισθησία για τις ασθενέστερες κοινωνικές τάξεις, εντούτοις μέσω των δικαστικών αποφάσεων και όσων αναμένεται να εκδοθούν ανατρέπονται τα πολιτικά θεμέλια επί των οποίων οικοδομήθηκε η δράση για την έξοδο από την κρίση.

Ερώτηση
Περιλαμβάνετε και τους δικαστικούς;

Προφανώς, συμπεριλαμβάνονται και οι δικαστές, αλλά η ανατροπή δεν αφορά μόνο τους αυτούς. Αναμένεται να εκδοθούν αποφάσεις και για τους καθηγητές πανεπιστημίου, τους διπλωμάτες, τους γιατρούς του ΕΣΥ προς τους οποίους θα είναι πολύ δύσκολο το Συμβούλιο της Επικρατείας να αρνηθεί την ίδια μεταχείριση.

Επομένως, αυτό που επιχειρήθηκε να αποτελέσει αφετηρία και βάση για τη δημιουργία ενός νέου τοπίου στις σχέσεις του κράτους και των λειτουργών του, αναφορικά με τις αποδοχές των τελευταίων, ανατρέπεται χωρίς μέχρι σήμερα να έχουν εκλείψει οι λόγοι για τους οποίους η κυβέρνηση επέβαλε τους συγκεκριμένους περιορισμούς.

Ερώτηση
Τι θα έπρεπε να γίνει; Να λειτουργήσουν και οι δικαστές με δημοσιονομικά κριτήρια; Δεν είναι άλλη η αποστολή τους;

Πιστεύω ότι οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που απέρριψαν τις αιτήσεις του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και των άλλων φορέων για την αντισυνταγματικότητα του μνημονίου (απόφαση 668/2012), έθεσαν ορθά το ζήτημα της συνταγματικής ανοχής απέναντι στο μνημόνιο και στους εισοδηματικούς περιορισμούς που επέβαλε για την αντιμετώπιση της κρίσης χάριν της προστασίας του δημοσίου οικονομικού συμφέροντος και του δημοσιονομικού δημοσίου συμφέροντος.

 Ομως, οι αποφάσεις με τις οποίες κρίθηκαν εν συνεχεία αντισυνταγματικοί οι ίδιοι περιορισμοί στους μισθούς και στις συντάξεις των δικαστών και άλλων υψηλόμισθων κρατικών λειτουργών (μεταξύ αυτών δεν συγκαταλέγω τους ένστολους) αντιφάσκουν με τις αρχικές θέσεις που είχε λάβει επί του ζητήματος αυτού το Συμβούλιο της Επικρατείας και το Ανώτατο Δικαστήριο (απόφαση 25/2012).

Και βέβαια, στις περιπτώσεις αυτών των αποφάσεων, λόγω των έκτακτων συνθηκών κάτω από τις οποίες είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε σήμερα, δεν προέχει τόσο η άρτια νομική θεμελίωση των παραδοχών ενός δικαστηρίου που ασφαλώς πρέπει να είναι τεκμηριωμένες όσο η ηθική νομιμοποίηση των μεταβολών που συνεπάγεται στις κοινωνικές σχέσεις η εφαρμογή των αποφάσεων αυτών.

Από τις αποφάσεις αυτές προκαλείται δυσαναλογία μεταξύ της υποχρέωσης για συμμετοχή στα βάρη που συνεπάγεται η έξοδος από την κρίση για όλους τους πολίτες σε σύγκριση με τους δικαστές και όσους άλλους κρίνουν τα δικαστήρια ότι δεν πρέπει να αναλάβουν κανένα βάρος συμμετοχής στη συλλογική προσπάθεια εξόδου από την κρίση.

Ερώτηση
Πολιτικά, τι σημαίνει όλο αυτό που περιγράφετε;

Με τις αποφάσεις αυτές δεν δυναμώνει η Δικαιοσύνη, αλλά αδυνατίζει η Δημοκρατία. Στις συνθήκες της κρίσης που περνάμε, αν και δεν θα έπρεπε να χάσουμε την ευκαιρία για να μεταρρυθμίσουμε τον δημόσιο χώρο, το κράτος, τη διοίκηση, τη Δικαιοσύνη, τους όρους του οικονομικού ανταγωνισμού κ.λπ, εντούτοις αναλωνόμαστε με ποσοτικές αλλαγές που διατηρούν την ίδια ποιότητα στρεβλώσεων και αγκυλώσεων εξαιτίας των οποίων προέκυψε η κρίση.
Σήμερα, επιβάλλεται πολιτικά να σχεδιάσουμε ριζικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Δικαιοσύνης που όλοι γνωρίζουμε ότι δυσλειτουργεί.
Επίσης, απαιτούνται ριζικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα του πολιτικού και κομματικού συστήματος. Επιχειρούμε συμπτωματική αντιμετώπιση των παθογενειών αυτών.
Μας ενδιαφέρει να βελτιώνουμε τους δείκτες και όχι τις σχέσεις που παρήγαγαν τα αποτελέσματα στην οικονομία, στη διοίκηση και στην κοινωνία, εξαιτίας των οποίων φτάσαμε στην κρίση. Δηλαδή, με τις καλύτερες αμοιβές που εξασφαλίστηκαν για τους λειτουργούς του λεγόμενου κρατικού πυρήνα θα βελτιωθεί η απόδοση των υπηρεσιών στους αντίστοιχους τομείς του κράτους; Ασφαλώς όχι.

Ερώτηση
Αρα, δεν είστε ικανοποιημένος από τις μεταρρυθμιστικές επιδόσεις της κυβέρνησης ούτε με την αξιολόγηση των προτεραιοτήτων…

Ασφαλώς, η κυβέρνηση αυτή στα τελευταία δύο χρόνια έχει επιτελέσει μέγα έργο στον τομέα της αναστήλωσης της αξιοπιστίας μας στο εξωτερικό και της συνέπειάς μας στην τήρηση των δεσμεύσεων που αναλάβαμε προς την ΕΕ και τους εταίρους μας. Επίσης, έχει να παρουσιάσει σημαντικό μεταρρυθμιστικό έργο σε πολλούς τομείς.

Οι σκέψεις, όμως, που διατυπώνω αποτελούν προβληματισμό και εκφράζουν ανησυχία για την ενδεχόμενη χαλάρωση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας σε κρίσιμους τομείς. Τα φαινόμενα που ανέφερα προηγουμένως φοβούμαι μήπως ξεστρατίσουν την κυβέρνηση από την πορεία που έχει χαράξει.

Ομως, χρειάζεται με μεγαλύτερη ένταση, στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης, να επανεξετάσουμε τη λειτουργία της Δικαιοσύνης, κυρίως όσον αφορά την αξιολόγηση του δικαστικού έργου με τρόπο και με θεσμούς που να διασφαλίζουν την ανεξαρτησία της, αλλά να περιορίζουν την αυθαιρεσία της.

Σε καμία χώρα της Ευρώπης το ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο δεν αποτελείται μόνο από δικαστές. Δηλαδή, είναι αδιανόητο οι μετακινήσεις, οι προαγωγές και ο πειθαρχικός έλεγχος μιας κατηγορίας ανώτατων κρατικών λειτουργών να αποφασίζεται μόνο από τους συναδέλφους τους. Η δομή αυτή στη λειτουργία της ελληνικής Δικαιοσύνης δεν υπηρετεί την ανεξαρτησία, αλλά την αυτονομία της Δικαιοσύνης που δεν είναι ανεκτή από το ισχύον Σύνταγμα.

Καλλιεργεί, δε, συστηματικά συντεχνιακή κουλτούρα δημοσιοϋπαλληλικού περιεχομένου.
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά χρειάζεται να πάμε κόντρα σε κατεστημένες απόψεις και σε ισχυρά συμφέροντα που είναι τόσο πολύ διαπλεκόμενα με την ίδια τη λειτουργία του ελληνικού κράτους, ώστε να μην μπορεί ο τόπος να πάει μπροστά, εάν δεν αλλάξουν οι πολιτικές πρακτικές που ακολουθούμε, αλλά και τα κόμματα που συγκροτούν το λεγόμενο πολιτικό σύστημα.

Η διαπλοκή είναι δύσκολο να νικηθεί με αρχηγικά κόμματα, χωρίς εσωκομματικές δημοκρατικές διαδικασίες και χωρίς νομοθετική οριοθέτηση της λειτουργίας τους απέναντι στην κυβέρνηση και στους άλλους πολιτειακούς θεσμούς. Πολλές από αυτές τις μεταρρυθμίσεις τις έχει εξαγγείλει ο πρωθυπουργός. Χρειάζεται όμως ακόμη μία προσπάθεια για να γίνουμε πραγματικοί δημοκράτες, όπως το έλεγε ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ, όταν απευθυνόταν στους Γάλλους μέσα από τη φυλακή του.

Facebook Twitter Flickr Youtube Rss
Created by e-dinet