Κώστας Τζαβάρας: «Παιδεύεσθαι προς τας πολιτείας»
| Κυριακή, 22 Σεπτεμβρίου 2013 |
|
Η Δημοκρατία αρχίζει να κινδυνεύει από την στιγμή που η πολιτική κοινωνία δεν γνωρίζει πώς να αντιμετωπίσει την ΥΒΡΙΝ, δηλαδή δεν καταφέρνει να αναγνωρίσει τα ΟΡΙΑ και τους ΟΡΟΥΣ που πρέπει να αποτελούν θεμέλια για την ύπαρξή της. Την Δημοκρατία δεν την επιδιώκουμε σαν ένα ..νεφέλωμα ιδεών και ιδεωδών. Αλλά, την αποζητούμε καθώς αυτή, στο βαθμό και στην έκταση που πραγματώνεται ως καθημερινό βίωμα, διασφαλίζει την ΙΣΟΤΗΤΑ όλων των πολιτών απέναντι στο Νόμο.
Διότι, από τη φύση τους οι άνθρωποι δεν γεννιούνται, ούτε μπορούν να ζουν εν κοινωνία με όρους ισότητας, αναφορικά με την δυνατότητα λήψης αποφάσεων, με τις οποίες καθορίζεται η Μοίρα των ιδίων και των συνανθρώπων τους. Η Δημοκρατία και το Δίκαιο διασφαλίζουν και πραγματώνουν την πολιτική ισότητα, καθώς είναι το μόνο πολίτευμα που μπορεί να εγγυηθεί την αυτοπραγμάτωση του ανθρώπου, ως ελεύθερου και δημιουργικού κοινωνικού και πνευματικού όντος.
Έτσι αποκτά νόημα και το ρηθέν υπό του Αριστοτέλους «παιδεύεσθαι προς τας πολιτείας» (Αριστοτ. Πολιτικά βιβλ. 8, Κεφ. 7, 20), που αναφέρεται στην υποχρέωση της Πολιτείας να εκπαιδεύει και να ασκεί τους πολίτες στον δημοκρατικό τρόπο σκέψης και δράσης. Σε συνθήκες τέτοιες, που ο Νόμος να αναδεικνύεται ως η μέγιστη παιδαγωγούσα συνθήκη. Διότι, αν η πολιτική κοινωνία άφηνε ελεύθερα τα ανθρώπινα όντα να δρουν εντελώς αχαλίνωτα και ασύδοτα, τότε θα ήταν βέβαιη η εξαφάνιση του ανθρώπου και του Πολιτισμού, που εδώ και χιλιάδες χρόνια δημιούργησε.
Μόνο στη Δημοκρατία ο ʼλλος δεν είναι πηγή μίσους, δεν είναι δακτυλοδεικτούμενος εχθρός. Το παράδειγμα της Αντιγόνης του Σοφοκλή «ού τοι συνέχθην, αλλά συμφιλείν έφυν» είναι το ανθρωποποιητικό πρότυπο εντός της δημοκρατικής ζωής και εντός του πολιτισμού του Ανθρώπου. Στην χώρα που γέννησε τον Πολιτισμό, μαζί με τη Δημοκρατία, ο ʼλλος γίνεται «όρος της δυνατότητάς μου». Είναι ο φίλος, ο συμβοηθός στη ζωή και ο συμπολίτης στον πολιτικό βίο. Όταν η ύβρις και ο φθόνος αντικαθιστούν τον ιδεολογικό και πολιτικό λόγο είναι βέβαιο ότι αντιανθρώπινα σχέδια εξυπηρετούνται, σχέδια που μπορεί να φθάσουν μέχρι την αναίρεση του ανθρώπου ως έμβιου όντος και τη διαγραφή του, ως πραγμάτωσης του οικουμενικού Πολιτισμού που στηρίζεται στην αναγνώριση και το σεβασμό της αξίας του.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε μηχανισμούς αντιμετώπισης και αντίστασης απέναντι σε όλους αυτούς που απεργάζονται τη διάχυση και τη μετάσταση των πολιτικών και ιδεολογικών δυνάμεων του μίσους. Ο Πολιτισμός και η Δημοκρατία δεν πρέπει, ιδίως σήμερα, να μολύνονται από την ιογενή μάστιγα των ποικιλώνυμων ολοκληρωτισμών, που υπηρετούν –σε συνθήκες οικονομικής κρίσης- αντιπολιτικές και αντικοινοβουλευτικές στοχεύσεις. Πρέπει να προλάβουμε αυτές τις καταστάσεις, που τείνουν σήμερα, αναπαραγόμενες από ιδεοληψίες και εμμονές, να αποκτήσουν κύρος επιδημίας.
Απέναντι σε αυτό τον κατήφορο της πολιτικής ζωής, που έχει ήδη βαφτεί με ανθρώπινο αίμα, ας διαμορφώσουμε ένα κίνημα Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ισότητας, με πολιτικές ποιότητες και κοινωνικές αναφορές. Χρειαζόμαστε το «τρίτο σημείο» που θα επαναθεμελιώσει την πολιτική και κοινωνική ζωή και τούτο δεν είναι άλλο από τη Δικαιοσύνη. Χρειάζεται να πιστέψουμε και να υλοποιήσουμε το «μη μνησικακείν», με πολιτική και κοινωνική αναφορά, μακράν των σκοτεινών εκείνων πολιτικών δυνάμεων, που λειτουργούν ως δεξαμενές πολιτικού μίσους και δηλητηριάζουν καθημερινά την κοινωνική ζωή.
Σε αυτές τις κρίσιμες ώρες, πρέπει να σχεδιάσουμε την πορεία της κοινωνίας, μέσα από τις συμπληγάδες της κρίσης, με μέριμνα που να μην επιτρέπει να προκαλούνται αδικίες στην κατανομή των θυσιών που απαιτούνται, για μια βιώσιμη και ασφαλή έξοδο από τη σημερινή δεινή κατάσταση. Χρειάζεται μία εν εγρηγόρσει ενατένιση του μέλλοντος, η οποία οφείλει πρωτίστως να είναι απαλλαγμένη από κάθε μορφής εχθροπάθεια, καθώς και από ιδέες και στερεότυπα που δεν έχουν καμία σχέση με τον Πολιτισμό και την Δημοκρατία, όπως διαπλάσθηκαν, πριν από χιλιάδες χρόνια ως βίωμα κοινωνίας σε αυτόν τον τόπο, και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να έχουν την ίδια αξία και την ίδια λαμπρότητα.
